CEP TELEFONU TAŞIMAK ÖZGÜRLÜK MÜ, YOKSA KISITLANMASI MI?

Evet, cep telefonu taşıyan herkes bilir ki, cep telefonunuz her an, her yerde çalabilir. Hatta münasebetsiz bir yerde de çalabilir. Benim başıma birkaç kez gelmiştir. Telefon (afedersiniz) WC’deyken “zır zır” ötüyor. Telefonu açsan bir türlü, açmasan bir türlü. WC’de telefon çaldığında, çoğunlukla telefonu açmamayı tercih ediyoruz. Acil ve açılması gereken telefonlar olduğunda telefonu açıyoruz. Rahat konuşamıyoruz tabiî ki. Bir de daha mühimi, telefonun karşı ucundaki kişi, telefonda; “selamünaleyküm” diyor. Selam, Allah’ın selamıdır. Ancak selam verilmeyecek ve alınmayacak yerlerin başında WC’ler gelir. Bundan dolayı, selama karşılık veremiyoruz. Bunu da karşı taraftakine anlatabilirsen anlat. Çünkü, WC’de olduğumuzu telefonda söylemiyoruz. Bu nedenle, selamı neden almadığımızı da anlatamıyoruz. Neyse, bu sorun çok özel ve ayrı bir sorun. Biz konu başlığı üzerinden düşünce geliştirmeye devam edelim.

Cep telefonu taşımak, insan özgürlüğünü oldukça sınırlıyor. Nerdeyse, özgürlük falan kalmıyor.

Önce konunun şu boyutunu belirteyim. Bir insana her yerde ve her anda ulaşılmak, elbette acil ve gerekli durumlarda çok çok güzel ve istenen bir durumdur. Allah kimseyi darda ve zorda bırakmasın. Bu durumlarda cep telefonu ilaç gibidir. Bir kurtarıcı can simidi gibidir. Bu özel hayata ilişkin durumun dışında, işyeriyle ilgili durumlarda da çalışmalarda pratiklik ve hız sağlıyor. Bütün bunlara diyecek sözümüz yok.

Ancak bu durumların dışında cep telefonları büyük bir rahatsızlık ve özgürlüğün kısıtlanmasına da bir sebeptir.

Bir arkadaşınızla hararetli bir şekilde bir konuyu görüşüyorsunuz, cep telefonu “zır zır” ötüyor ve dikkatlerinizi dağıtıyor. Dostlarınızla bir sohbettesiniz, konuşup gülüşüyorsunuz, cep telefonu çalıyor ve “zırt” diye araya giriyor. Sohbetin tadı kaçıyor. Yukarıda bir nebze belirttim. İstenmedik yerlerde (WC, belediye otobüsünde, konferansta vb gibi yerlerde) cep telefonun çalması daha da ayrı bir dert. Bu yerlerde cep telefonun gelmesi de insanı huzursuz ediyor ve özgürlüğünü kısıtlıyor.

Bunun yanında, cep telefonları zararlı kişilere de kötü emelleri için büyük kolaylık sağlayan bir araçtır ki, bu da ayrı bir yazıda ele alınacak kadar ciddi bir konudur.

Konumuza tekrar dönecek olursak, şurası net ve açık bir gerçektir ki, cep telefonu taşımak özgürlük değil, özgürlüğün kısıtlanmasıdır. Ancak, özgürlüğü her an ve her yerde kendisine ulaşılması ve böylece işlerinin halledilmesi ve sorunlarının çözümlenmesi olarak anlayanlar olabilir. Bu anlayışta olanlar için, cep telefonu taşımak bir özgürlük olarak görülebilir ve öyle mütalaa edilebilir. Ben şahsi bir görüş olarak o görüş ve mütalaalara katılmıyorum. Ancak, cep telefonunu bir ihtiyaç olarak telakki ediyorum. Cep telefonu bir ihtiyaçtır, ancak özgürlükleri kısıtlayan bir ihtiyaçtır.

Şimdi, bu nokta itibariyle, “cep telefonu hem insan için gerekli bir şey, hem de nasıl ihtiyaçları kısıtlıyor” diye sorular sorulabilir. Cep telefonu insan için gereklidir, ancak elzem değildir. İnsan için elzem olan şeyler özgürlükler açısından kısıtlanamaz. Bir şey elzem ise, bir şey vazgeçilmeyecek bir konumda ise özgürlükler açısından da vazgeçilmez ve elzem durumdadır. Mesela, yaşama hakkı, din ve vicdan hürriyeti, sağlık hakkı, çevre hakkı ve benzeri haklar ve özgürlükler elzem durumdadır ve bunlardan vazgeçilemez.

Konuyu, haklar ve özgürlükler noktasına getirdiğimizde, cep telefonunu “haberleşme hürriyeti” açısından nasıl mütalaa edeceğiz sorusu akla gelebilir. Bu durumda, kişinin kendi şahsi tercih ve düşüncesi önem kazanır. Bir kişi evden ve işyerinden haberleşmeyi yeterli görüyorsa, buna da herkesin saygı göstermesi gerekir.

Sözü uzatmaya gerek yok. Cep telefonu gerekli olduğu kadar, bundan daha önemlisi huzursuzluk veren bir cihazdır.

Ahmet SANDAL