Hemen hemen her şehirde, sık sık olmasa da, haftada en az bir kere imar skandallarına dair haberler okur, duyarsınız! O kadar çoğaldı ki, sıradanlaştı adeta. Ve bu skandala karışmayan birim ve sorumluları kalmaz.
Özellikle belediyelerin, toplumun püsküllü belasıdır imar müdürlüğü. En büyük rantlar burada döner, en büyük kavgalar burada başlar, en büyük dedikodular burada üretilir, en büyük tartışmalar burada kendini bulur ve şekillenir.
Her zaman, her yerde, her kamu kurumunda tartışılan, en çok konuşulan, yazılan birimdir imar müdürlüğü. O bakımdan imar müdürleri, imar müdürlüğünde çalışanlar sürekli göz hapsindedir, hedef tahtasındadır.
*
O bakımdan belediye başkanları bu birimlerin başına gerçekten ehliyetli ve liyakatli kimseleri getirmek zorundalar. Yoksa başları dertten kurtulmaz, hedef haline gelirler. Zaten bir belediyeyi ve başkanı bitiren ya da yücelten tek ve yegâne birim hangisidir derseniz, imar müdürlüğü derim.
Ranta müsait.
Dedikoduya, algıya da öyle. Bilen de konuşur, bilmeyen de. O duyar, öteki başka anlar. Ama imarlarda rantın döndüğünü de bilmeyen yok, kimse de kusura bakmasın, vatandaş da eşşek değil artık!
*
11 Eylül 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle beraber “İmar planı değişikliğine dair değer artış payı” ve “İmar hakkı aktarımı” gibi yeni mekanizmalar uygulamaya konuldu.
İmar komisyonuna seçilecek kimseler için de başkanlar seçici olurlar. Dikkat ederler. Yoksa başları beladan kurtulamayacağını bildiklerinden, şaibeye bulaşmayı istemediklerinden imar komisyonunu seçerken kılık ırk yararlar.
Bu nedenle bakanlık veya ilgili kurumlar, belediyelerin imar uygulamalarını değiştirecek düzenlemelerin sahada doğurabileceği uygulama zorlukları ve hizmetlerde herhangi bir aksaklık yaşanmaması için harekete geçerler. Belediyelerin konunun içeriği ve uygulanmasına yönelik kapasitelerinin geliştirilmesini amaçlayan “İmar mevzuatı ve uygulamaları eğitimi” düzenlenir. Eminim gerek Büyükşehir, gerekse ilçe belediyelerinden de imardan sorumlu kimseler bu eğitime katılmışlardır.
*
İmar ve şehircilik alanlarının belediyelerin en temel hizmet alanlarından biri olduğunu bilmeyen, yerel yönetimlerin vatandaşların yaşam kalitesini doğrudan etkileyen kararlar alınacağını bilmeyen başkan yoktur sanıyorum. Bir gerçek var ki o da şu, bir mevzuatın başarısı sahadaki uygulamanın gücüne bağlıdır.
Şuna seviniyorum, çok şükür gerek büyükşehirde, gerekse ilçelerde imarla ilgili bir sıkıntı, bir yanlışlık, bir rant iddiası, dedikodusu gelmediği kulağımıza. En çok da imardan gelen, imarı bilen belediye başkanları bu meselede daha rahat ve güven içindeler.
*
Bir mevzuatın başarısı, ne kadar mükemmel yazıldığıyla değil, sahadaki uygulamasının ne kadar güçlü olduğuyla ölçülü olduğu gerçeğinden yola çıkarak, belediyelerin tereddüt yaşamaması ve uygulamada aksaklıkların önüne geçilmesi için bu tür eğitimlerin öncelikli olarak önemli ve kıymetli olduğunu belirtmemiz gerekiyor.
Her belediyenin bir de hukuk servisleri vardır ki, orada görev yapan hukuk adamlarının en çok uğraştığı mesele imarla ilgili sıkıntılar olmuştur.
Bir de imar hukuku’nun kapsamı, görev-yetki ayrımı meselesi var ki, o ayrı bir mesele.
*
İmar hukukunun yalnızca İmar Kanunu ile sınırlı olmadığına dikkat çektikten sonra son cümleme geçiyorum, sana göre, ona göre diye bir şey olmaz. Yasa herkese eşit çalışır, hareket eder ve şekillenir. Hepimiz aynı pencereden farklı şeyler görürsek o zaman karmaşa yaşanıyor, uygulamalarda sorunlar karşımıza çıkıyor ve geriye de dönemiyoruz. Dil birliğini sağlamaya çalışmamız gerekiyor. Özellikle de imarla ilgili konularda görev ve yetki dağılımlarına bizim çok hakim olmamız lazım.
Allah bu birimlerde çalışanların ve hukuk adamlarının yardımcısı olsun. Sabırlarını artırsın yüce Mevlam!