Ev sahibi - kiracı savaşı

07 Temmuz 2023, 08:29

172 kez okundu.

Bu başlıktaki yazı, gazeteci-yazar Murat Muratoğlu’nun sayfasından çıktı. Savaşlar artık tankla, tüfekle, baltayla, kazma-kürekle değil, psikolojik olanları da türedi, sosyal medya üzerinden de yoğunlaştı, fakat adaliye sarayları ev sahibi – kiracı kavgası, diğer adıyla savaşı ile dolup taştı.

Dosyalar birikti. Özellikle depremden sonra, yıkılan evlerin sayısı aratınca, oturacak veya kiraya tutulacak konut sayısı azalınca, sağlam olanlar, ayakta kalanlara kıymete bindi, tabi fiyatları da uçuşa geçti.

Gecekondu diye tabir e dilen, hatta ahırdan farkı olmayan evlerin kirası en az 5 bin liradan başlıyor.

Savaş, kavga nasıl sürmesin, nasıl olmasın!

Şunun şurasında birkaç gün kaldı. Kira artışlarına yönelik olarak geçtiğimiz yıl getirilen “kiralık konutlara yüzde 25'in üzerinde zam yapılamayacak” düzenlemesi 1 Temmuz'da sona ermişti, derken kira artışlarına yapılacak düzenleme eski oran üzerinden devam edecek. Edecek de yasaları dinleyen kim, Allah ev ve işyeri sahiplerine insaf versin!

Haliyle düzenlemenin süresi uzatıldı ancak bayram tatili sonrasında Meclis'te yeniden yasalaştı. Zira bu durumda yeni kiraya verilen ile önceden verilen arasındaki fark iyice açılacak. Ev sahipleri ile kiracılar arasında çok ciddi tartışmalara yol açacak.

Tartışma, kavga savaşa doğru gitti, gidiyor, gidecek de…

Sorunun ana kaynağı kim? Bırakın onu bunu suçlamayı, kabahati önce kendimizde arayalım. Fırsatçılığı seviyoruz, düşene bir depik de biz vuruyoruz. O mağdurları kendi elimizle çoğalttık, büyüttük!

Vicdanımızın sesine kulak vermiyoruz. Merhameti, acımayı, insafı görmezden, duymazdan geliyoruz.

Faizleri dolayısıyla Türk Lirası'nın getirisini yok edince insanlar ellerindeki Türk Lirası'ndan kurtulmak için her şeyi almaya başladı. Döviz, altın, konut, arsa, araba… Ne varsa… Talep artınca fiyatlar koptu gitti.

Enflasyon ile birlikte ne oldukları belirsiz 13 milyon mülteci doldu ülkeye… Sokakta kalacak halleri yok ya… Üç-beş aile bir araya gelip başladılar evleri kiralamaya…

Üç kuruşluk konut satın alan her yabancıya ikram babında kriz nedeniyle zararına satışlarla kelepir fiyatına zahmetsiz açık büfe vatandaşlık ve pasaport hediye edildi. Cazip hale getirildi.

Ülkemizin insanı mevcut gelirleriyle ev alamaz hale gelince kira fiyatları da fırladı haliyle… Hükümetin aldığı karar neydi? Artışı sabitleme!

Lakin kimse dinlemedi, kimse takmadı.

İşin aslı, gerçeklerle uyuşmadığı için pek de uyulmadığı… Yüzde 25 sınır getirmesine karşın araştırmalara göre ülke genelinde kiralık fiyatındaki yıllık artış oranı mayısta yüzde 101 oldu. En yüksek artış yüzde 288 ile Trabzon'da görüldü.

Kiracıların çoğu durumu görüyor, en azından uzlaşılacak bir kira artışına gitmeye çabalıyor. Biliyor ki huzursuzluk çıkacak, ağız tadıyla evinde oturamayacak.

Neden? Ev sahibi kanuni bir açık bulursa, kiracı bir yolla evden çıkarılırsa yeni kiralar ateş pahası… Üzerine 2 kira depozito, emlakçı parası ve taşınma masrafı… Çözüldü mü hadise!

Şöyle anlatmaya çalışayım… Konut fiyatları tırmanışa geçince, ev almak hayal oldu. Şöyle aklı başında bir daire alayım dersen, 3 milyonu gözden çıkartacaksın! Borç mu alırsın, kredi mi çekersin, eşinin kolundaki altınları mı satarsın bilemem de, zor mu zor. Kim alabilir ki?

Sekiz kata yakın artış yaşandı. İnsanların kazancı o kadar arttı mı?

Bu işin böyle gitmeyeceği aşikâr… Aksi taktirde mahkemeler ev sahibi kiracı dosyalarıyla dolar taşar… Başka işe bile bakamazlar.

İşin aslı bir adım atıldı. 1 Eylül 2023 itibarıyla yürürlüğe girecek. Kira anlaşmazlıklarından dolayı dava açmak isteyenler, önce arabulucuya başvuracaklar.

Arabulucuya başvurmadan doğrudan dava açamayacaklar. Dava açılmaması halinde usul eksiklik nedeniyle reddedilecek başvurular.

İş neden bu hale geldi? Esas onu düşünmekte fayda var. Ülkede tıkır tıkır işleyen sistem ev sahiplerinin, işyeri sahiplerinin insafına bırakıldı. Onlarda da insaf olmayınca, geldiğimiz nokta tam da burası işte!

Madem kira temel ihtiyaç da yiyecek, giyecek, ulaşım, sağlık değil mi? Yüzde 25 tavan zam tarifesi hepsine uygulansın.

Yer mi?